Skąd te braki, czyli czy Polki nie potrafią pisać SF?

Dzisiejszy wpis zaliczał się będzie do zdecydowanie krótszych od tego, co zwykle bywa publikowane na Kronikach. Będzie też próbą poukładania pewnych kwestii w MaRudnej głowie. Ponieważ nie wszystko jeszcze o fantastyce wiem, to i liczę na kilka wskazówek od osób starszych doświadczeniem. Czy też po prostu bardziej oczytanych.

Sprawa prezentuje się następująco: jakiś czas temu na fb pojawiła się ankieta dotycząca Polek piszących fantastykę.
Sama w sobie ankieta była skonstruowana niezbyt dobrze, co z resztą sporo osób ankieterce wytknęło w sposób mniej lub bardziej merytoryczny, ale ja nie o tym chciałam. Bo zapewne niefortunna ankieta zniknęłaby szybko z mojej pamięci, gdyby nie to, że niedługo po jej udostępnieniu temat rodzimych fantastyczek wypłynął w zupełnie innym kontekście. Otóż pojawił się głos, żeński głos, twierdzący (no dobrze, przypuszczający), że w naszym pięknym kraju bycie gościem (wiecie: zaproszonym, z hotelem i zwrotem kosztów) dużego wydarzenia związanego z fantastyką bywa niemal niemożliwe gdy jest się kobietą. I to, nie daj borze szumiący, młodą kobietą. W dyskusji, której niestety nie zalinkuję bo została ukryta/skasowana, przytoczono statystyki dotyczące płci i wieku najczęściej zapraszanych twórców. 

I rzeczywiście,  nie wygląda to wszystko zbyt, hehe, różowo. Z resztą, co tam mityczne statystyki, wystarczy rzucić okiem na zeszłoroczną listę gości Pyrkonu: pewne oczywiste wnioski nasuwają się same. Ale nie byłabym sobą, gdybym nie spojrzała na temat z innej strony: zwykłego miłośnika science fiction. Spojrzenie pierwsze, skierowane na mój księgozbiór, nieco mnie przeraziło. Tak mało dzieł napisanych przez kobiety, baaardzo mało. Spojrzenie drugie, takie wewnętrzne, przeraziło jeszcze bardziej, bo z posiadanych książek na ponowną lekturę zasługuje chyba tylko Le Guin, Kańtoch i Kress (i zanim ktokolwiek się oburzy: cały czas mówimy o science fiction! I o książkach, które mam fizycznie w biblioteczce. Do takiej „Olgi…” na przykład kiedyś wrócę, ale ta proza jest na tyle niebanalna, że pozostawiam ją poza podziałami ponad i podgatunkowymi), a potem… totalna pustka.

Postanowiłam zatem wspomóc się spojrzeniem trzecim, czyli waszym, i na facebookowych Kronikach wrzuciłam zapytanie o następującej treści: „Fantaści kochani, mam pytanie! Jakie znacie dobre książki/opowiadania SF napisane przez, uwaga, kobiety? Przy okazji pewnej ankiety i pewnego okołopyrkonowego zamieszania rzuciłam krytycznym okiem na swą skromną biblioteczkę i wygląda na to, że chyba jestem czytelnikiem-szowinistą... Dlatego proszę o podpowiedzi. Ps. Z góry zaznaczam, że mówię zdecydowane NIE wszelkim YA.”. Post udostępniłam też na swoim publiczno-prywatnym profilu. Odzew był bardzo duży, ale właśnie to trzecie spojrzenie zasmuciło mnie najbardziej. Oto lista dobrych SFów napisanych przez kobiety:

nr	Imię i nazwisko	Tytuł	Polska
1	Atwood Margaret	Oryx i Derkacz, Rok Potopu, Opowieść podręcznej	Nie
2	Bear Elizabeth		Nie
3	Beukes Lauren	ZOO city	Nie
4	Białołęcka Ewa	Łżer	Tak
5	Bodard Aliette		Nie
6	Bradley Marion		Nie
7	Bujold Lois	Barrayar	Nie
8	Butler Octavia E.	Przypowieści, Xenogenesis, Więź krwi	Nie
9	Cadigan Pat	Wrzesznicy	Nie
10	Chambers Becky	The Long Way to a Small, Angry Planet	Nie
11	Cherrych	Stacja podspodzie	Nie
12	Dubinianskaja	all	Nie
13	Friedman C. S.	Świt czarnego słońca	Nie
14	Galina Czernaja	all	Nie
15	Gilman Carolyn Ives	Dark Orbit	Nie
16	Grant Mira		Nie
17	Hand Elizabeth		Nie
18	Hand Elizabeth	Długa noc zimowa, Czarne światło	Nie
18	Huang S.L.	Russell's Attic	Nie
20	Jackson Shirley	Loteria	Nie
21	Jemisin N.K.	Piąta pora roku	Nie
22	Jingfang Hao	folding Beijing	Nie
23	Johnson Kij		Nie
24	Kańtoch Ania	Czarne, Przedksiężycowi	Tak
25	Kiernan Caitlin	Tonąca Dziewczyna	Nie
26	Kirstein Rosemary	Steerswoman	Nie
27	Kress Nancy	Prawdopodobieństwo	Nie
28	Lafferty Mur	Six Wakes	Nie
29	Le Guin Ursula		Nie
30	Leckie Ann	imperial Radch	Nie
31	Lindholm Megan	Earth	Nie
32	Link Kelly		Nie
33	Liu Cixin		Nie
34	Łarionowa Olga	Sonata węża, Nad morzem, gdzie kończy się ziemia, Tworzenie światów	Nie
35	McCaffrey	Pieśn kryształu	Nie
36	McIntyre Vonda		Nie
37	Moon Elizabeth		Nie
38	Nagata Linda	cykl Czerwień	Nie
39	Newman Emma	After Earth, Planetfall	Nie
40	Okorafir Nnedi	Laguna	Nie
41	Onojko Olga	all	Nie
42	Ore Rebbeca	Zabaweczki Gai	Nie
43	Palwick Susan		Nie
44	Pelland Jenniffer	Captive Girl, Machine	Nie
45	Piercy Marge		Nie
46	Popik Emma		Tak
47	Robson Justina		Nie
48	Starobiniec Anna	all	Nie
49	Swirsky Rachel		Nie
50	Tepper Sheri S	Trawa	Nie
51	Tiptree James Jr.	opowiadania, Huston, Huston	Nie
52	Valente Catherynne M.	all	Nie
54	Vinge Joan D.	Królowa Zimy	Nie
55	Wilhelm Kate	Gdzie dawniej śpiewał ptak	Nie
56	Willis Connie		Nie
57	Zonis Julia	all	Nie

Lista dość długa, wymagająca uzupełnienia konkretnych tytułów, sprawdzenia, czy to rzeczywiście dobra science fiction i ogólnie doprecyzowania, ale, kochani, popatrzcie uważniej i policzcie. Dokładnie policzcie. Ile na tej liście znajdziecie kobiet urodzonych/tworzących w Polsce? Rzucając zapytanie na fb nie prosiłam o SF nowe lub stare. Nie prosiłam też o SF nagradzane czy innowacyjne. Chciałam tylko dobrego SF napisanego przez kobiety. I niby to dostałam, tylko dlaczego na tyle wymienionych nazwisk tych z naszego grajdołka jest tak mało? Czyżby w Polsce kobiety nie umiały w dobrą i wartościową SF? Dlaczego, słysząc i czytając zarzuty o seksistowską selekcję autorów wybranych do „Przedmurza”, nie potrafiłam wskazać kobiety, która potrafiłaby dać nam gęstą fantastykę socjologiczną? Dlaczego, jeśli jakaś kobieta pisze już dobrą fantastykę, to niemal zawsze jest to coś... miękkiego?

Nie znam odpowiedzi na te pytania, a wszelkie hipotezy, jakie pojawiają się w MaRudnej głowie, są zbyt szalone i niepoprawne, by mogły być prawdziwe.
Nic to: mam nadzieję, że coś mi podpowiecie, a tymczasem wracam do lektury książki napisanej przez, a jakżeby inaczej, faceta.